सुभाषितरत्नभाण्डागारम्

प्रमुखा विकल्पसूचिः उद्घाट्यताम् विकिस्रोतः अन्विष्यताम् ३ सम्पाद्यताम्अवलोकनेन अलम् । पृष्ठम्:सुभाषितरत्नभाण्डागारम्.djvu/२०९ एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति               १९४ भ्रमन्त्यत्र प्रत्यक्षेऽपि क्रियापदे ॥ ११ ॥ नारसिहा- कृति वीक्ष्य वने मत्तमर्तगज. । अत्र क्रियापदं गुर्ते यो जानाति स पण्डितः |॥ १२ |॥ सध्यावन्दनवेलाया तडागान्ते द्विजोत्तमैः । अत्र क्रियापदं गुसं यो जानाति सुभाषितस्त्नभाण्डागारम् [ं ४ प्रकरणम् कर्मगुप्तम् शीकगुसुारसबाहिसरोजवनमारुतः । प्रक्षोभयति पान्थ- स्त्रीनि,श्चासैरिव मासलः ॥ २६ ॥ सुभग तवाननपङ्कजदशैन- सजातनिर्भरग्रीतेः । शमयूति, कुर्वन्द्रुिवसः पुष्युवतः कूख रमणीय. ॥ २७ ॥ एहि हे रमणि पश्य कौतुक धूलि- स पण्डितः ॥ १३ |॥ पुस्कोकिलकुलखैते नितान्तमधुरारवैः l| | धृसरतनुं दिगम्बरम् । सापि तद्वदनपङ्कजं पपौ भ्रोत- सहकारदुमा रम्या वसन्ते कामपि श्रियम् ॥ १४ ॥ | रुत्तमपि किं न बुध्यते ll २८ ll बिम्बाकार सुधाधारं कान्तावदनपङ्कजम् । अत्र क्रियापद् | गुसं मर्यादा दशवार्षिकी ॥ १५ ॥ राघवस्य शरैर्घोरैर्घोर- रावणमाहवे । अत्र क्रियापदं गुप्सं मर्यादा दशवार्वेिकी ॥ १६ ॥ पामारागाभिभूतस्य श्लेष्मव्याधिनिपीडित । यदि ते जीवितखेच्छा तदा भोः शीतलं जलम् ॥ १७ ॥ कर्तृगुप्तम् गौरीनखरसादृश्यश्रद्धया शशिर्न दधौ ! इहैव गोप्यते कर्ता वर्षेणापि न लभ्यते ॥ १८ ॥ अन्नवस्रसुवर्णनि रत्त्रानि विविधानि च । ब्राह्मणेभ्यो नदीतीरे ददाति व्रज सत्वरम् ॥ १९ ॥ राक्षसेभ्य सुता हृत्वा जनकस्य पुरीं ययैौ । अत्र कर्तृपद गुस मर्यादा दशवाार्षकी ॥ २० ॥ श्यामैौ तव स्तनावेतैौ पिबन्ति सततं ,मुदा । अत्र कर्तृपदं गुसं मर्यादा दशवाार्षकी ॥ २१ ॥ व्ययवासाः पञ्चशिरा यरिर्वीनारिभूषणः । असिरोमा क्रियादुर्घ शङ्क- लायनर्वीक्षणः ॥ २२ ॥ व्यामोहं तव भिन्दन्तु छिन्दन्तु दुरितानि च । कर्तृगुप्समिम श्लोकं ये जानन्ति विचक्षणाः ॥ २३ ॥ न करोति नाम रोष न वदति परुष न हन्त्ययं शत्रून् । रञ्जयति महीमखिला तथापि धीरस्य वीरख ॥ २४ ॥ शरदिन्दुकुन्दधवल नगपतिनिलयं मनोहर देवम् । यै. सुकृत कृतमनिशं तेषामेव प्रसादयति ॥ २५ ॥ (११) 'प्रल्यक्षेपि? क्षिप्ता (१२) गज सिहस्याकृति वीक्ष्य *नार' न जगाम ऋ गतौ कतैरि लिट्र (१३) हे द्विजोत्तम *ऐ ' अागच्छ (१४)*अधु ?दधति स्म (१५) पूर्वोत्त कान्तावदन 'दश? चुम्बस्वेति (१६) हे राघव l त्व रावण अाहवे शरै कृत्वा *स्य' मारय इति (१७) भो श्लेष्मव्याधिनिपीडित ' यदि जीवितस्येच्छा तर्हि शीतल जल *मा पा ? मा पिबेति (१८) इ कामस्त हन्तीति *इहा? ईश्वर इति (१९) हे ब्राह्मण ' 'इभ्य ? समृद्ध (२०) राक्षसानां इभ्य स्वामी रावण जनकस्य सुता सीता हृत्वा पुरी लङ्का ययौ (२१) श्यामौतव कृष्णमाजीँरा (२२X ‘उ ' महादेव (२३) उ , शिव इ ब्रह्मा अ विष्णु इल्यनेन व्य इति जातम् तस्य बहुवचने ‘व्या ? ह्रर-विधि-हरय तव मोह भिन्दन्तु दुरितानि छिन्दन्तु. ये कर्तृशास्ते विचक्षणा (२४) अय पुरुषो रोष न करोति परुषं कठोर न वदति शत्रून्न हन्ति * नामेति प्रसिद्धम् तथापि अस्य वीरस्य *धी*' अखिला मही रञ्जयति. (२५) यैरन्निश सुकृतं कृत तेषामेव *मन-? शरदिन्दुकुन्दधवल नगपतिनिलय देव हृर प्रसादयति. करणगुप्तम् पूतिपङ्कमयेत्यर्थ कासुरे दु.खितां अमी । दुर्वीरा मानस हसा गमिष्यन्ति घनागमे ॥ २९ ॥ अह महानसायातः कल्पितो नरकस्तव । मया मासादिकं भुक्त भीमं जानीहि मा बक ॥ ३० |॥ → संप्रदानगुप्तम् अम्भोरुहमये स्रात्वा वापीपयसि' कामिनी । ददाति भक्तिसपन्ना ' पुत्रसौभाग्यकाम्यया ॥ ३१ ॥ प्रशस्त्यायुत्त- मार्गस्य तव समानिता श्रिताः | स्पृहयन्ति न के नाम गुणरत्लालय प्रभो ॥ ३२ ॥ अपादानगुसम् शिलीमुखैस्त्वया वीर दुर्वीरौर्नेॉर्जितो रिपु, । विभेत्य- त्यन्तमलिनो वनेऽपि कुसुमाकुले ॥ ३३ ॥ सरसीतो- यमुद्धृत्य जनः कंदर्पकारंकम् ॥ पिबत्यम्भोजसुरभि स्खच्छ- मेकान्तशीतलम् ॥ ३४.॥ सबन्धगुप्तम् 、 तुणेव मृधुमा॒सेऽस्मिन्सहुका॒रद्रुमञ्जरी,। इयमुन्निद्रुमुकुलै- भीति' न्यस्तशिलीमुखा ॥ ३५.॥, भानुर्वै जायते लक्षूभ्यू सरस्वत्याथवा मता | अत्र षष्ठीपदं गुप्तं मयीदा दशवार्षिकी ॥ ३६ ॥ प्रासमदो मधुमासः प्रबला रुक्प्रियतमोऽपि दूरस्थः t असती सनिहितेयं सहृतशीला सखी नियतम् ॥ ३७ ॥ अधिकरणगुप्तम् या कटाक्षच्छटापातैः पवित्रयति मानवम् । एकान्ते रोपेितप्रीतिरस्ति सा कमलालया ॥ ३८ |॥ विपद्यमानता सिद्धा सर्वस्यैव निरूष्मणः । यथात्र भख्म पद्भ्द्या च निर्वीर्णे हन्त्ययं जन. ॥ ३९ ॥ → (२६) पान्थख्त्रीनि श्वासैमीँसल पुष्ट इवेत्युत्प्रेक्षा शीकरासारसंवा- हिजवन मारुतो वेगवान्वायु *स ' प्रक्षोभयति (२७) दिवस 'श' मुरा कुर्वन् अयति गच्छति (२८) हे रमणि ' एहि कौ पृथिव्या तुर्क बालक धूलेिधूसरतनु दिगम्बरं पश्य (२९) दुष्ट वा जल दुर्वा , तेन 'दुर्वारा? कलुषितजलेन (३०) महृच्च तत् अन शकट च महान तेन *महानसा मह्नता शंकटेन ' अायोत औागत नरको मृत्यु (३१) अम्भोरुहमये इल्यत्र *अये' इ काम तस्मै (३२) प्रशस्ल्या- युत्तमार्गस्य इल्यत्र *प्रशस्त्यै? कल्याणाय उत्तमार्गस्य (३३) *अलिन ' भ्रमरात् (३४) *सरसीत ' सरोवरात्, क जलम् (३५) उन्निद्रमु- कुल[ *ए ? इति भिन्ने पदे क्रियेते , इ कामस्तंस॒य ए (३६) भी केान्ति *नु ? नरस्य (३७) ‘मास ' चन्द्रस्य अदो मधु मद्य प्राप्तम् (३८) *ए? कृष्णे *कान्ते* भर्तेरि (३९) विपद्यमानता इल्यत्र *विपदि' कष्टे निर्गत ऊष्मा द्रव्यरूपो यस्मात्तस्य निरूष्मण अमानता अादराभाव , शान्तमूष्मरहितमिल्यर्थ •               सम्भाषणम् Last edited २ years ago by Sanskritnlpbot विकिस्रोतः भिन्नोल्लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 3.0 इत्यत्र उल्लेखो भवति । गोपनीयताउत्पीठम्